Zrównoważony łańcuch dostaw

O zrównoważonym rozwoju przedsiębiorstw mówi się w ostatnim czasie coraz więcej, szczególnie, że zmiany klimatu stają się coraz bardziej zauważalne. Zrównoważony łańcuch dostaw - co to takiego, jakie niesie ze sobą zalety i co zrobić, aby skutecznie wdrożyć go w swojej firmie?

Co to jest łańcuch dostaw (supply chain)?

Supply chain, to proces obejmujący wszelkie działania realizowane w ramach łańcucha dostaw, od chwili złożenia zamówienia, aż do jego realizacji (dostarczenie towaru lub usługi oraz finalizację transakcji). Jest to proces złożony, obejmujący kolejno etapy: planowania, realizacji, kontroli zdarzeń, w tym przepływ informacji i materiałów niezbędnych dla prawidłowego sfinalizowania zamówienia. W praktyce łańcuch dostaw definiowany jest jako zestaw określonych czynności i powiązanych z nim procesów, dostawców, kontrahentów.

Współczesne łańcuchy dostaw charakteryzują się złożonością procesu, co jest konsekwencją zmian, jakie zachodzą w modelach konsumpcji globalnej. Ze względu na złożoność w jego obrębie wskazuje się na określone etapy. Pierwszym z nich jest zaopatrzenie, obejmujące kolejno miejsce i moment pozyskania surowców, niezbędnych w procesie wytwarzania produktów. Następnym jest etap produkcji, w ramach którego dostarczone surowce są przekształcane w gotowe wyroby. Ostatnim elementem procesu jest dystrybucja, w ramach której wykonywane są czynności umożliwiające dostarczanie produktów do miejsca docelowego, czyli sklepów, magazynów. Analizując szczegółowo omawiany proces wskazać można kolejne kroki działania. Całość rozpoczyna się po stronie dostawcy, który odpowiada za dostarczenie surowców i półprodukty niezbędnych podczas produkcji. Są one przyjmowane w podmiocie, gdzie następnie wykorzystywane są w procesie produkcji. Wytworzone komponenty są magazynowane, a następnie transportowane do zamawiających (sklepy, centra dystrybucji itp.), skąd trafiają do odbiorcy docelowego.

Czym jest zrównoważony łańcuch dostaw

Istotą zrównoważonego łańcucha dostaw jest uwzględnienie w procesie tradycyjnego supply chain aspektów środowiskowych, aby poszczególne etapy realizowane były z jak najmniejszą szkodą dla środowiska. W praktyce takie podejście oznacza, że cały proces staje się złożony i należy traktować go wieloaspektowo, co jednak niesie ze sobą wiele korzyści.

Redukcja negatywnego wpływu na środowisko możliwa jest wyłącznie dzięki wnikliwej analizie poszczególnych etapów procesu. Mówiąc o zrównoważeniu należy właściwie zidentyfikować niezbędne etapy w łańcuchu dostaw oraz ich wpływ na środowisko. Duże znaczenie ma precyzyjne monitorowanie, w jaki sposób na środowisko ma dotychczas stosowany łańcuch dostaw. Na bazie analizy formułowane są wnioski pozwalające wskazać ewentualne obszary wymagające poprawy.

W zrównoważonym łańcuchu dostaw dużo uwagi poświęcić należy transportowi. Na tym polu istnieje wiele możliwości poprawy, jak wykorzystanie pojazdów zasilanych energią odnawialną, np. inwestycja w pojazdy elektryczne. Zrównoważony łańcuch dostaw powinien uwzględniać założenia logistyki zwrotnej, której istotą jest wprowadzenie w miarę możliwości do ponownego wykorzystania produktów pozyskanych z recyklingu lub produktów wtórnie przetworzonych.

Rozwój łańcucha dostaw w kierunku, który pozwala na redukcję negatywnego wpływu na środowisko i atmosferę jest bardzo istotny w obliczu radykalnych zmian klimatycznych, jakie obserwowane są w ostatnich latach. Z tego powodu coraz częściej wskazuje się na konieczność zmian związanych z jednym z elementów łańcucha - transportem, ponieważ to on generuje duże ilości gazów cieplarnianych, jakie przenikają do atmosfery.

Zalety zrównoważonego łańcucha dostaw

Dla przedsiębiorstwa, bez względu na to, w jakiej działa branży wprowadzenie zrównoważonego łańcucha dostaw jest bardzo korzystne. Mimo że początkowo może wiązać się z określonymi wydatkami, to w długiej perspektywie jest rozwiązaniem dobrym. Ograniczenie emisji niekorzystnych dla środowiska czynników to aspekt, który rozpatrywać należy jako dążenie globalne, bo redukcja niekorzystnego wpływu na klimat powinna być nadrzędnym celem każdego działającego obecnie podmiotu. Jednocześnie stosowanie zrównoważonego łańcucha dostaw analizować można również przez pryzmat bezpośrednich zalet dla jednostki.

Jednym z wymiernych atutów jest redukcja kosztów, szczególnie w sytuacji, gdy wykorzystane zostaną materiały pochodzące z recyklingu. Drugą bardzo ważną kwestią jest prestiż firmy oraz poprawa wizerunku. Działając z korzyścią dla środowiska podmiot jest korzystnie postrzegany przez kontrahentów, klientów, dostawców. Wraz ze wzrostem społecznej świadomości coraz więcej przykłada się uwagi do funkcjonowania danej firmy. Prowadzone badania wskazują, że coraz większa grupa konsumentów, pomimo przywiązania do marki itp. jest skłonna zmienić swoje zakupowe preferencje, jeśli decyzja ta mogłaby ograniczyć negatywny wpływ na środowisko. Stąd też jeśli firmy chcą utrzymać dotychczasowych klientów oraz pozyskać nowych - są wręcz zmuszone do inwestycji w nowoczesne technologie i rozwoju zrównoważonego łańcucha dostaw.

Dużą zaletą wprowadzania w firmie zrównoważonego łańcucha dostaw wybór nowoczesnych i innowacyjnych technologii, które tworzone są w taki sposób, aby maksymalnie ograniczyć negatywny wpływ na środowisko, przy jednoczesnym zachowaniu doskonałej jakości wyrobów.

Wdrażanie zrównoważonego łańcucha dostaw

W funkcjonującym przedsiębiorstwie wprowadzenie zrównoważonego łańcucha dostaw wymaga odpowiedniego przygotowania, nie tylko rzeczowego, finansowego, ale przede wszystkim strategicznego. Podstawą wszelkich działań powinien być odpowiednio przygotowany plan. Dobrym rozwiązaniem jest zlecenie jego wykonania specjalistom, dla których doradztwo w zarządzaniu łańcuchem dostaw jest podstawowym zakresem działania. Dzięki temu można uzyskać obszerną ocenę zastanej sytuacji oraz możliwych kierunków rozwoju, wraz ze wskazaniem potencjalnych korzyści, szans, jak i zagrożeń. Szczegółowo opracowany audyt pozwala przejść do planowania działań i ich realizacji. Przyjęty scenariusz działań powinien być przede wszystkim przejrzysty i czytelny, tak jak cały proces zrównoważonego łańcucha dostaw. W ten sposób można łatwo prześledzić kolejne kroki postępowania oraz wszystkie istotne procesy. Dużą pomocą są tu nowoczesne techniki cyfryzacji, w tym m.in. dedykowane oprogramowanie do zarządzania magazynem, dzięki któremu można precyzyjnie kontrolować stany magazynowe produktów, ustalić poziom wydajności realizacji procesów oraz ich wpływ na środowisko. Na tej podstawie można wskazać etapy procesu, które wymagają dalszej optymalizacji.

Duże znaczenie w czasie wdrażania zrównoważonego łańcucha dostaw ma organizacja działania oraz centralizacja dotycząca magazynowania produktów i towarów w jednym miejscu. Celem takiego działania jest ograniczenie transportu ciężarowego i przewożenia towarów lub komponentów pomiędzy mniejszymi magazynami należącymi do firmy.

Duże znaczenie w procesie wdrażania zrównoważonego łańcucha dostaw jest też wybór automatyzacji magazynu. Nowoczesna technologia, która stale jest rozwijana pozwala zoptymalizować kolejne procesy. Dzięki odpowiednio dobranym urządzeniom oraz oprogramowaniu firma może bardziej racjonalnie korzystać z posiadanych zasobów, jednocześnie redukując zanieczyszczenia, jakie są przez nią generowane.