Magazyn dedykowany czy multi-kliencki?

Magazynowanie to kluczowy element łańcucha dostaw, który ma istotny wpływ na koszty i efektywność operacji logistycznych.

W zależności od specyfiki i potrzeb przedsiębiorstwa, możliwe są różne modele pozyskiwania powierzchni magazynowej oraz realizacji operacji magazynowych. Jednym z nich jest magazyn dedykowany, czyli magazyn przeznaczony wyłącznie dla jednego najemcy, lub obsługiwany przez operatora logistycznego wyłącznie dla jednego klienta. Magazyn dedykowany może być dostosowany do indywidualnych potrzeb klienta, i często bywa zlokalizowany na przykład blisko jego zakładu produkcyjnego lub kluczowych odbiorców. Magazyny dedykowane często zostają projektowane i wyposażane zgodnie ze szczególnymi wymaganiami danego sektora (np. farmaceutycznego, spożywczego, motoryzacyjnego), co ułatwia optymalizację procesów logistycznych, a także zwiększa bezpieczeństwo składowanych w tym magazynie towarów.

Drugim modelem jest magazyn multi-kliencki, często obsługiwany przez profesjonalnego operatora logistycznego, w którym powierzchnia magazynowa oraz inne zasoby są współdzielone pomiędzy kilku lub więcej klientów. Możliwy jest również wariant, w którym klient wynajmuje powierzchnię (na przykład jeden lub kilka modułów) we współdzielonym między kilku najemców magazynie w parku logistycznym bez udziału operatora logistycznego – w takim modelu nadal możliwe jest współdzielenie powierzchni, natomiast pozostałe zasoby pozostają zazwyczaj dedykowane do danej operacji.

Jak pokazują dane rynkowe, niektóre branże charakteryzują się znaczną zmiennością wolumenów w trakcie roku. Ta sezonowość sprzedaży i wysyłek przekłada się na zmienność wielkości przechowywanych w magazynie zapasów, a w konsekwencji również na wymaganą w ciągu roku wielkość powierzchni magazynowej. Szczególnie w sprzedaży internetowej, obserwowane są duże wahania sprzedaży w ciągu roku, co powoduje znaczne spiętrzenie operacji magazynowej zwłaszcza w ostatnim kwartale (wyprzedaże, „Black Friday”, prezenty na Boże Narodzenie itp.). W dedykowanym magazynie, którego powierzchnia jest zaprojektowana do obsługi maksymalnych wymaganych poziomów zapasów, może przez znaczną część roku nie być w pełni wykorzystany, przy jednocześnie stałym miesięcznym koszcie wynajmu dedykowanej powierzchni. W takim przypadku, model magazynu multi-klienckiego może okazać się bardziej opłacalny, ponieważ pozwala na elastyczne dostosowanie poziomu powierzchni magazynowej oraz kosztów składowania do zmieniających się potrzeb biznesowych.

W modelu multi-klienckim, operator logistyczny dostosowuje poziom usług do bieżących potrzeb klientów, co umożliwia efektywne zarządzanie zasobami i powierzchnią magazynową. Przykładowo, w sezonie wzmożonej sprzedaży, klient może zwiększyć powierzchnię magazynową, a poza sezonem - ją zmniejszyć. Dzięki takiej elastyczności, koszty magazynowania są bardziej zmiennymi niż stałymi, co oznacza, że zależą od rzeczywistego wykorzystania zasobów, a nie od ich stałego utrzymania. W przypadku magazynu dedykowanego, większość kosztów magazynowania jest stała i niezależna od zmienności wolumenów sprzedaży i obrotów. Z kolei, w magazynie multi-klienckim obsługiwanym przez doświadczonego operatora logistycznego, koszty są bardziej zmiennymi, dzięki czemu przedsiębiorstwo może oszczędzić na kosztach operacyjnych i inwestycyjnych. Ponadto, outsourcing operacji magazynowych do operatora logistycznego pozwala na skupienie się na kluczowych kompetencjach przedsiębiorstwa.

Współpraca z operatorem logistycznym jest również oczywiście możliwa w magazynie dedykowanym. W takim przypadku, warto rozważyć jednak również scenariusz „hybrydowy”, w którym operator logistyczny zapewnia obsługę oraz optymalizację procesów wewnątrz magazynu oraz dostarcza niezbędne do tego zasoby (pracownicy, wózki widłowe, regały i inne wyposażenie, system WMS itp.), jednak umowa najmu magazynu podpisywana jest bezpośrednio przez końcowego klienta (firmę produkcyjną lub handlową) z właścicielem magazynu (zazwyczaj deweloperem). Takie rozwiązanie pozwala zarówno na obniżenie kosztów operacyjnych (brak marży operatora logistycznego na składowaniu), jak i na większą elastyczność i bezpieczeństwo ciągłości operacji (możliwość „wymiany” operatora przy jednoczesnym zachowaniu kontroli nad umową najmu powierzchni magazynowej). Praktycznym sposobem na porównanie obydwu tych modeli oraz podjęcie najlepszej dla danego klienta decyzji biznesowej może być zebranie ofert od operatorów logistycznych w procesie przetargowym w dwóch wariantach – („z” i „bez” kosztów magazynu), oraz współpraca z doświadczoną firmą doradczą specjalizującą się w nieruchomościach komercyjnych w celu uzyskania przeglądu rynku oraz kosztów najmu powierzchni magazynowej.